GENEL BİLGİLER:
SiiRT hakkında genel bilgiler
Siirt, dört mevsimin en güzel şekliyle yaşandığı iklimi, her türlü sebze ve meyvenin yetiştiği bereketli toprakları, el emeği göz nurunun ürünü olan battaniye ve kilimleri, şifa kaynağı Pervari Balı, iri taneli fıstığı, kendine has lezzeti olan Zivzik Narı, doğal güzellikleri, tarihi eserleri, bağrında barındırdığı evliyaları ile görülmeye değer bir yerdir.
Kaplıcalar, türbeler, tarihi cami, kale ve köprüler Siirtin tarihi ve turistik değerleri arasında oldukça önemli bir yere sahiptir.
http://img177.imageshack.us/img177/4082/dsc02415xn5.jpg (http://imageshack.us)
İLÇELER:
Siirt ilinin ilçeleri; Aydınlar, Baykan, Eruh, Kurtalan, Pervari ve Şirvandır.
http://img107.imageshack.us/img107/5871/htyuv3.png (http://imageshack.us)
KÜLTÜR:
Mahalli Giyim-Kuşam: Günümüzde yöresel karakter taşıyan giyime rastlanmazken, Eruh ve Pervari İlçelerinde bazı erkekler tezgahlarda tiftik ipliğinden dokunmuş kumaşlardan yapılan ve Şal-Şepik denilen bir elbise giyerler. Bu elbise orjinal bir elbise olup, cepken, yelek ve çok geniş pacalı pantolondan oluşur. Kumaşlar işlemelidir. Yeleğin altına giyilen uzun kollu gömleğin kolları bileğe sarılmakta, püskülleri sarkıtılmaktadır.
http://www.siirt.gov.tr/folklor1.JPG
http://www.siirt.gov.tr/folklor2.JPGKadın giyiminde ise yöresel özellikler daha çok köylerde görülür. Basit şekilde dikilen ve ayaklara kadan uzanan entariler oldukça yaygındır. Elbise renkleri genellikle göz alıcıdır.
http://www.siirt.gov.tr/folklor3.JPG
*** MAHALLİ YEMEKLER ***
http://www.siirt.gov.tr/buryan.jpg Büryan (Perive): Kızgın kuyularda pişirilen "Büryan" genelde yazın yenilen bir et yemeğidir. Et çengellerle önceden kızdırılan yeraltı kuyularına sarkıtılır ve kuyunun ağzı kapatılır. Kuyudan alınan pişmiş etler askılarda satışa sunulur.Siirt Köftesi: Mahalli tabirle "Kitel" diye adlandırılan Siirt köftesi ince bulgurdan yapılır. Su ile yoğurularak hamur haline getirien bulgurun içine yağlı et ile pirinç, maydanoz, soğan ve bir miktar baharat konulduktan sonra kapatılır. Bundan sonra yapılan iri köfteler kaynar suda haşlanarak pişirilir. Bu yemeğin yanında ekşi sebzeli çorbalar; özellikle de "Pırtike" olarak adlandırılan ıspanak çorbası veya "Nube" olarak adlandırılan acılı ottan yapılan bir çorba da ikram edilir.http://www.siirt.gov.tr/kofte.JPGhttp://www.siirt.gov.tr/bumbar.JPG
Bumbar : Bu yemek mahalli bayram günü olan "Cıgor" un (Çık Gör) özel yemeğidir. Mahalli adı "Cokat"tır. Önceden temizlenmiş, tuzlanarak kurutulmuş veya taze olarak itina ile temizlenmiş kalın bağırsağın bir ucu dikilir. Yıkanmış ıslak pirinc, karabiber, maydanoz ve kıyma karıştırılarak bağırsak içine doldurulur. 30-40 cm. olacak şekilde öbür ucu da dikilir. Bir buçuk saat kadar kaynatılarak pişirilir.
.Perde Pilavı :Fes şeklinde bakır tencerelerde pişirilen "Perde Pilavı", Siirt'in en meşhur yemeklerindendir. Yumurta, süt ve yağ ile yoğurularak hazırlanan hamur, özel tencereye yufka şeklinde sıvanır. Bu hamur üzerine badem içi ile şekiller verilir. Önceden kızartılan keklik veya tavuk eti, et suyu ile hafifçe pişen pirinçle beraber çeşitli baharat, badem içi, çam fıstığı ile birlikte tencerenin ağzı hamurla sıvanarak kapağı örtülür ve fırında pişirilir.http://www.siirt.gov.tr/perdepilav.JPG
Mahalli Oyunlar : Siirt çevresinde çok değişik mahalli oyunlara rastlanır. Hemen hemen her ilçede ayrı bir oyun çeşidi görmek mümkündür. Sayıları otuz'u bulan oyunlar arasında en meşhurları: lörke, karakıştan, hirpani gibi oyunlardır. Özellik taşıyan müzik aleti yok gibidir. Davul-zurna ve tefler kullanılmaktadır. Ayrıca, "Mıtrıp" denilen yerli çingenelerin kullandığı, dut ağacından yapılan bir nevi kemençe vardır. Bu kemençelerin telleri at kuyruğundan özel surette yapılmaktadır. Halk Oyunlarının tamamında bir anlam yüklü olduğu görülür. Yaşantının ve doğa koşullarının oyunları etkilediği belli olur. Siirt'te oynanan diğer oyunlar : Seyhani (Saygı oyunu), Mirani (beyler oyunu), Dello Can (zafer oyunu), Kızlar (Gelin götürme oyunu), Temer Ağa, Papore (ihtiyar oyunu), Şoro (şirin kızlar oyunu), Kartal oyunu, Siirt üç ayak lörke, Çaçan, Nöbet, Güci oyunu, Yadesta (al oyunu), Nanet, Belite.
Mahalli Bayram ve Özel Günler: Siirt'in diğer illerde görülmeyen kendine özgü mahalli bayram ve günleri vardır. Bunların başlıcaları Cigor, Yumurta Bayramı ve Şihirlerdir. Mahalli Türküler : Mahalli sanatçılar tarafından seslendirilen ve tamamen Siirt'e özgü olan türkülerimiz MP3 formatında dinlenebilir.
TURİZM:
http://www.siirt.gov.tr/havaalani.JPGİlimizin bütün illerle yaz-kış düzenli bir karayolu bağlantısı bulunmaktadır. 1994 Yılında hizmete giren havaalanı Siirt'e seyahat etmek isteyenlere günlük seferleriyle hizmet sunmaktadır.http://www.siirt.gov.tr/trengari.JPGKurtalan Tren Garı ise, Adını Sanatçı Barış MANÇO'nun orkestrasına veren Kurtalan Ekspresi ile nostaljik bir yolculuk yapmak isteyenlerin son durağıdır.
http://www.siirt.gov.tr/mimari.JPG
Samiler, Babiller, Asurlar, Urartular, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi tarihe derin izler kazımış medeniyetlere beşiklik eden Siirt'te, ayakta durabilen tarihi eserlerin büyük bir çoğunluğu Selçuklular devrinden kalmıştır. Sağda Çinili Minare olarak anılan Ulucami minaresi, tipik Selçuklu mimarisini yansıtmaktadır.Solda ise cas adı verilen özel bir alçı harcı ile inşa edilmiş bulunan yöreye özgü ev tiplerinden bir örnek.
http://www.siirt.gov.tr/ciniliminare.jpg
KAPLICALAR
İlimiz, dogal güzelliklerin yanısıra eşsiz kaplıcaları ile de şifa sunmaktadır .http://www.siirt.gov.tr/images/22018.jpg Billoris kaplıcası ile ilgili olarak Refik Saydam Merkez Hıfzıssıhha Enstitüsü tarafından hazırlanan raporda; kükürtlü hidrojen içeren 35 C° sıcaklığındaki suyunun deri hastalıkları, romatizma, kadın hastalıkları, nevralji, polinevrit, nevrit, polio sekelleri gibi rahatsızlıklara iyi geldiği belirtilmiştir. Billoris Kaplıcasına Mayıs-Ağustos döneminde günde yaklaşık 1500 kişi gelmekte ve kaplıcadan günübirlik yararlanmaktadır.http://www.siirt.gov.tr/images/k005.jpg
DAĞ ve AV TURİZMİ
Ekim-Şubat dönemini kapsayan av mevsiminde; bıldırcın, tahtalı, güvercin,yabani ördek,tavşan,tilki,samur ve porsuk avlanabilir.. Bunun dışında mevcut akarsularda balık avlamak her zaman mümkündür. Eskiden sürek avı şeklinde yapılan yabani hayvan avı bu hayvanların nesli tükendiğinden, günümüzde yapılmamaktadır. Dağ keçileri ise av yasağı kapsamına alınarak nesillerinin korunmasına çalışılmaktadır.
İNANÇ TURİZMİ (http://www.siirt.gov.tr/iturizmi.htm)http://www.siirt.gov.tr/cami.jpg
İbrahim Hakkı Hz.lerinin türbesi. Hz.Ömer zamanında İslamiyeti benimseyen Siirt Yöresinde dini ağırlıklı eserler ağırlık kazanmaktadır. Bu da Siirt'teki turizm olgusu içinde inanç turizmini belirgin şekilde ön plana çıkarmaktadır. Hz.Muhammed'in (SAV.) övgüsüne mazhar olan tabiin büyüklerinden Hz.Veysel KARANİ'nin kabirleri ve cennetle müjdelenen an sahabeden biri olan Abdurrah- man Bin Avf Hz.lerinin makamı da bu yörede bulunmaktadır. Ayrıca Dünyaca ünlü Marifetname'nin müellifi olan İbrahim Hakkı Hz.leri ve Hocası İsmail Fakirullah Hz.leri de Aydınlar İlçesinde medfun bulunmaktadırlar. Bunların dışında Siirt Yöresinde on binlerce evliyanın yattığı rivayet edilmektedir. İnanç turizmindeki hareketlilik, İl merkezi ile Hz.Veysel KARANİ'nin türbesinin bulunduğu Baykan İlçesinde ve Hz.İsmail FAKİRULLAH ile dini ilimlerin yanı sıra matematikten astronomiye tüm pozitif bilimlerin de işlendiği 58 esere sahip İbrahim Hakkı Hz.lerinin türbesinin bulunduğu Aydınlar (Tillo) ilçesinde yoğunlaş maktadır. Bu eşsiz mekanlar, her yıl binlerce turist tarafından ziyaret edilmektedir
YÖRESEL EL SANATLARI:
http://www.siirt.gov.tr/kilimdokuyan3.JPG Siirt Battaniyesi: Siirt'e gelen herkese battaniye ısmarlamak, Siirt'ten ayrılan herkese battaniye hediye etmek bir gelenek haline gelmiştir. Battaniyecilik oldukça eski bir el sanatıdır. Battaniyeler tek ve çift kişilik olarak üretilmektedir. Her tezgahta tek kişilik battaniyeden günde sadece bir adet dokunabilmektedir. Aynı dokuma sistemi ile heybe, seccade, atkı ve manto, kaban, yelek gibi ürünler de elde edilebilmektedir.
http://www.siirt.gov.tr/battaniye1.jpg
Tamamen Siirt'e özgü olan Siirt Battaniyesi-Seccade
http://www.siirt.gov.tr/Kilim.JPGYıllarca solmayan renkleriyle orjinal kökboya Kilimhttp://www.siirt.gov.tr/Dokumak.jpg
Bölgeye has bir el sanatı olan Kilim Siirt'e de üretilmektedir. Üretimler, Halk Eğitim Kursları, kooperatifler, Sosyal Yardımlaşma Vakıfları, aile tezgahları vb. ile gerçekleşmektedir. Örgüsü ve çözgüsü tamamen yündür. Çeşitli boylarda üretimi yapılabilmekte olan Siirt Kilimleri kök boya ile boyanması nedeniyle yıllarca güzelliklerini muhafaza etmektedir.
En yaygın el sanatlarından biri olan bakırcılık, alüminyum ve plastik kap yaygınlaşınca önemini yitirmiştir. Bu sanatla uğraşanların merkezi Bakırcılar Çarşısıydı. Bakırdan güğüm, tencere, kazan ve tas gibi gereçler burada yapılırdı. Güğümlerin başlıca özellikleri boyunlarının şeritli, alt bölümlerinin zil biçiminde ve çoğunlukla kapaksız olmalarıdır. Kazanların tabanı yarım küre, dikey boyutlarıysa konik biçimdedir. Bunlar kulpsuz olduklarından, ağız çevresine yerleştirilmiş aşağı doğru kıvrık olan çeperden tutularak taşınabilir. Yine bakırcılığın önemli örneklerinden olan hamam taslarının özgün motifleri vardır. Ağız çevresi testere işi motiflidir. Ortadaki kabartı yarım aylarla çevrilidir. Yan yüzlerse birbirine koşut dikey ya da çapraz çizgilerle süslüdür.
http://www.siirt.gov.tr/bakirci1.JPG
İLÇELERİ:
AYDINLAR İLÇESİ http://www.siirt.gov.tr/aydinlarilcesi.JPG
AYDINLAR(Tillo): Tillo'nun manası Süryanicede "Yüksek Ruhlar" dır. 1514'te Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran seferinde Osmanlı egemenliğine girmiştir. Tillo Nahiyesi, ilçe olduktan sonra Aydınlar adını almıştır. İlçenin kültür yönüyle zengin bir tarihi vardır. İlçe türbe ve ziyaret yerlerinin çok oluşu nedeniyle yöre halkının ve diğer bölgelerden gelen ziyaretçilerin akınına uğramaktadır. Yörede Yaşamış ve İlçe'de türbesi bulunan bazı alim ve evliyalar : İsmail Fakirullah Hz.,İbrahim Hakkı Hz., Şeyh Hamza El Kebir Hz., Şeyh Mücahit Hz., Gavsul Memduh Hz., Zemzemul Hassa Hz.(Kadın Evliya). İlçe, tarihi seyri içinde özellikle Osmanlı Döneminde önemli kültür ve eğitim merkezi olma vasfını korumuştur. Medreselerinde dini ilimlerin, zamanın ilerisinde bir seviyede verilen fen ilimleri (astronomi, matematik,fizik,kimya,biyoloji ve tıp) ile beraber günümüzün bilim adamlarını ve görenleri hayret içinde bırakacak nitelikte verildiği bir ilim merkezi olmuştur.
İlçe merkezi, Bitlis İl'inden çıkıp gelen çayın açtığı vadi içinde kurulmuştur. İlçenin dört bir tarafı yemyeşil ormanlarla kaplıdır. İlçe merkezinde Karşıyaka Mahallesinde bulunan çam ormanlığı, ilçeye ayrı bir güzellik katmaktadır. Bu özelliğinden dolayı ilçeye "Yeşil Baykan" denilmektedir.Gerek içinden geçen Baykan Çayı, gerekse her tarafı kaplayan ormanlar ve serin kaynak suları nedeniyle bahar ve yaz aylarında il ve ilçelerden halk bu ormanlık alanlara piknik amacıyla akın etmektedir. Bu durum, ilçeye yaz ve bahar aylarında ayrı bir canlılık katmaktadır.
BAYKAN İLÇESİ http://www.siirt.gov.tr/baykan.JPG
ERUH İLÇESİ
http://www.siirt.gov.tr/eruh.JPG
Eruh'un kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, M.Ö.1000 Yıllarından itibaren Urartu, daha sonra Med, Pers, Selçuk ve Osmanlı İmparatorluklar hakimiyetinde kalmıştır. Siirt İl'inin en eski ilçelerinden biri olduğu; Hicri 1288, Milade 1872 tarihli Diyarbekir Salnamesi'nde (Yıllıkta) Siirt Sancağına bağlı sayılmasından belli olmaktadır.Kent ve kırsal kesimde yaşayan halk dini inançlarına bağlıdır. Düğünler dışında eğlence hayatı yok gibidir. Aileler kalabalıktır. Pederşahi aile yapısı içinde çocuklar evlenseler bile, ailenin ve onun sosyal, kültürel ve ekonomik çevresinin içinde kalırlar. Evler, mahalli malzemeden, genellikle toprak damlı olarak yapılmıştır. İlçe merkezinde kısmen betonarme binalar yapılmaya başlanmıştır. İlçenin tüm köylerinde elektrik ve telefon bulunmaktadır.
Şerefhan Beyliği toprakları içerisinde bulunan Kurtalan İlçesi 1500 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ulaşım probleminin olmaması, demiryolunun ilçeye kadar uzanması, Kurtalan'ın Siirt'in en büyük ve en gelişmiş ilçesi olması için uygun zemin hazırlamıştır. Halen Siirt'in en büyük sanayi tesisi olan çimento fabrikası Kurtalan'da kuruludur. İlçe çapındaki küçük sanayi ihtiyaca kısmen cevap verebilmektedir. İlçe mülki sınırları içerisinde yolu olmayan ve ulaşılamayan yerleşim birimi yoktur. İlçede sosyal yaşam, iş mevsiminin bittiği sonbahar mevsiminde düğünlerin de başlamasıyla canlılık kazanmaktadır. Eğlence ve spor faaliyetlerine halkın katılımı her geçen gün artmaktadır.
KURTALAN İLÇESİ http://www.siirt.gov.tr/kurtalan.JPG
PERVARİ İLÇESİ
http://www.siirt.gov.tr/pervari.JPG
M.Ö.550'lerde Persler, daha sonra da Makedonyalılar tarafından işgal edilen yöre. M.Ö.306 yılında Selokid Krallığı sınırları içinde kaldı. M.Ö. 129 Yılında Partların eline geçen Pervari, M.S.77 Yılında Roma İmparatorluğuna katıldı. 1243 Yılında Moğollar tarafından işgal edildiyse de 1514'te Osmanlı topraklarına katıldı. İlçede sosyal yaşam canlılık göstermemektedir. Bunda daha çok ilçede sosyal etkinlik sağlayacak mekanların olmayışı etkili olmaktadır. Pervari'de ekonomik yaşam geçmişten beri ziraat ve hayvancılığa dayalıdır. Pervari'de arıcılık yaygındır.Bal üretimi yerli karakovan peteklerde yapılmaktadır. Kış şartlarının uzun ve ağır olması nedeniyle arıları iklimin daha uygun olduğu illere taşımak kışın sorun olduğundan, fenni kovan ve peteklere fazla rağbet edilmemektedir. Pervari Balı Türkiye genelinde ünlü, aranan bir baldır. Bıttım ağacının genel merkezlerinden biri olan Pervari'de çok sayıda bıtım (yabani fıstık) ağacı da bulunmaktadır..77 Yılında Roma etkinliğine giren Şirvan, 395'ten sonra Bizans, 572 Yılında Sasani Devletinin hakimiyeti altında kalmıştır. 700'lerde Arapların eline geçen Şirvan, 1100 yılında Artuklu, 1243'te Moğol egemenliğine girdikten sonra 1514 Yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. İlçe halkının geçiminde hakim unsur hayvancılıktır. Bunun yanında ceviz, fıstık, nar ve çeltik zirai üretimin başta gelen ürünleridir. Özellikle Zivzik Narı, lezzetiyle ün yapmıştır. Ekonomik hayat 1965 yılından beri devamlı bir gelişme içerisindedir. İl merkezinde bulunan tuz ocakları da ilçe için önemli bir gelir kaynağını oluşturmaktadır. Maden Köy'ünde bulunan bakır madenleri işletilmeye hazır beklemektedir. Madenin görünür rezervi 27 milyon tondur. Son yıllarda ilçenin geçim kaynakları arasına seracılık ve alabalık yetiştiriciliği de eklenmiştir.ŞİRVAN İLÇESİ
http://www.siirt.gov.tr/sirvan.JPG
SiiRT hakkında genel bilgiler
Siirt, dört mevsimin en güzel şekliyle yaşandığı iklimi, her türlü sebze ve meyvenin yetiştiği bereketli toprakları, el emeği göz nurunun ürünü olan battaniye ve kilimleri, şifa kaynağı Pervari Balı, iri taneli fıstığı, kendine has lezzeti olan Zivzik Narı, doğal güzellikleri, tarihi eserleri, bağrında barındırdığı evliyaları ile görülmeye değer bir yerdir.
Kaplıcalar, türbeler, tarihi cami, kale ve köprüler Siirtin tarihi ve turistik değerleri arasında oldukça önemli bir yere sahiptir.
http://img177.imageshack.us/img177/4082/dsc02415xn5.jpg (http://imageshack.us)
İLÇELER:
Siirt ilinin ilçeleri; Aydınlar, Baykan, Eruh, Kurtalan, Pervari ve Şirvandır.
http://img107.imageshack.us/img107/5871/htyuv3.png (http://imageshack.us)
KÜLTÜR:
Mahalli Giyim-Kuşam: Günümüzde yöresel karakter taşıyan giyime rastlanmazken, Eruh ve Pervari İlçelerinde bazı erkekler tezgahlarda tiftik ipliğinden dokunmuş kumaşlardan yapılan ve Şal-Şepik denilen bir elbise giyerler. Bu elbise orjinal bir elbise olup, cepken, yelek ve çok geniş pacalı pantolondan oluşur. Kumaşlar işlemelidir. Yeleğin altına giyilen uzun kollu gömleğin kolları bileğe sarılmakta, püskülleri sarkıtılmaktadır.
http://www.siirt.gov.tr/folklor1.JPG
http://www.siirt.gov.tr/folklor2.JPGKadın giyiminde ise yöresel özellikler daha çok köylerde görülür. Basit şekilde dikilen ve ayaklara kadan uzanan entariler oldukça yaygındır. Elbise renkleri genellikle göz alıcıdır.
http://www.siirt.gov.tr/folklor3.JPG
*** MAHALLİ YEMEKLER ***
http://www.siirt.gov.tr/buryan.jpg Büryan (Perive): Kızgın kuyularda pişirilen "Büryan" genelde yazın yenilen bir et yemeğidir. Et çengellerle önceden kızdırılan yeraltı kuyularına sarkıtılır ve kuyunun ağzı kapatılır. Kuyudan alınan pişmiş etler askılarda satışa sunulur.Siirt Köftesi: Mahalli tabirle "Kitel" diye adlandırılan Siirt köftesi ince bulgurdan yapılır. Su ile yoğurularak hamur haline getirien bulgurun içine yağlı et ile pirinç, maydanoz, soğan ve bir miktar baharat konulduktan sonra kapatılır. Bundan sonra yapılan iri köfteler kaynar suda haşlanarak pişirilir. Bu yemeğin yanında ekşi sebzeli çorbalar; özellikle de "Pırtike" olarak adlandırılan ıspanak çorbası veya "Nube" olarak adlandırılan acılı ottan yapılan bir çorba da ikram edilir.http://www.siirt.gov.tr/kofte.JPGhttp://www.siirt.gov.tr/bumbar.JPG
Bumbar : Bu yemek mahalli bayram günü olan "Cıgor" un (Çık Gör) özel yemeğidir. Mahalli adı "Cokat"tır. Önceden temizlenmiş, tuzlanarak kurutulmuş veya taze olarak itina ile temizlenmiş kalın bağırsağın bir ucu dikilir. Yıkanmış ıslak pirinc, karabiber, maydanoz ve kıyma karıştırılarak bağırsak içine doldurulur. 30-40 cm. olacak şekilde öbür ucu da dikilir. Bir buçuk saat kadar kaynatılarak pişirilir.
.Perde Pilavı :Fes şeklinde bakır tencerelerde pişirilen "Perde Pilavı", Siirt'in en meşhur yemeklerindendir. Yumurta, süt ve yağ ile yoğurularak hazırlanan hamur, özel tencereye yufka şeklinde sıvanır. Bu hamur üzerine badem içi ile şekiller verilir. Önceden kızartılan keklik veya tavuk eti, et suyu ile hafifçe pişen pirinçle beraber çeşitli baharat, badem içi, çam fıstığı ile birlikte tencerenin ağzı hamurla sıvanarak kapağı örtülür ve fırında pişirilir.http://www.siirt.gov.tr/perdepilav.JPG
Mahalli Oyunlar : Siirt çevresinde çok değişik mahalli oyunlara rastlanır. Hemen hemen her ilçede ayrı bir oyun çeşidi görmek mümkündür. Sayıları otuz'u bulan oyunlar arasında en meşhurları: lörke, karakıştan, hirpani gibi oyunlardır. Özellik taşıyan müzik aleti yok gibidir. Davul-zurna ve tefler kullanılmaktadır. Ayrıca, "Mıtrıp" denilen yerli çingenelerin kullandığı, dut ağacından yapılan bir nevi kemençe vardır. Bu kemençelerin telleri at kuyruğundan özel surette yapılmaktadır. Halk Oyunlarının tamamında bir anlam yüklü olduğu görülür. Yaşantının ve doğa koşullarının oyunları etkilediği belli olur. Siirt'te oynanan diğer oyunlar : Seyhani (Saygı oyunu), Mirani (beyler oyunu), Dello Can (zafer oyunu), Kızlar (Gelin götürme oyunu), Temer Ağa, Papore (ihtiyar oyunu), Şoro (şirin kızlar oyunu), Kartal oyunu, Siirt üç ayak lörke, Çaçan, Nöbet, Güci oyunu, Yadesta (al oyunu), Nanet, Belite.
Mahalli Bayram ve Özel Günler: Siirt'in diğer illerde görülmeyen kendine özgü mahalli bayram ve günleri vardır. Bunların başlıcaları Cigor, Yumurta Bayramı ve Şihirlerdir. Mahalli Türküler : Mahalli sanatçılar tarafından seslendirilen ve tamamen Siirt'e özgü olan türkülerimiz MP3 formatında dinlenebilir.
TURİZM:
http://www.siirt.gov.tr/havaalani.JPGİlimizin bütün illerle yaz-kış düzenli bir karayolu bağlantısı bulunmaktadır. 1994 Yılında hizmete giren havaalanı Siirt'e seyahat etmek isteyenlere günlük seferleriyle hizmet sunmaktadır.http://www.siirt.gov.tr/trengari.JPGKurtalan Tren Garı ise, Adını Sanatçı Barış MANÇO'nun orkestrasına veren Kurtalan Ekspresi ile nostaljik bir yolculuk yapmak isteyenlerin son durağıdır.
http://www.siirt.gov.tr/mimari.JPG
Samiler, Babiller, Asurlar, Urartular, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi tarihe derin izler kazımış medeniyetlere beşiklik eden Siirt'te, ayakta durabilen tarihi eserlerin büyük bir çoğunluğu Selçuklular devrinden kalmıştır. Sağda Çinili Minare olarak anılan Ulucami minaresi, tipik Selçuklu mimarisini yansıtmaktadır.Solda ise cas adı verilen özel bir alçı harcı ile inşa edilmiş bulunan yöreye özgü ev tiplerinden bir örnek.
http://www.siirt.gov.tr/ciniliminare.jpg
KAPLICALAR
İlimiz, dogal güzelliklerin yanısıra eşsiz kaplıcaları ile de şifa sunmaktadır .http://www.siirt.gov.tr/images/22018.jpg Billoris kaplıcası ile ilgili olarak Refik Saydam Merkez Hıfzıssıhha Enstitüsü tarafından hazırlanan raporda; kükürtlü hidrojen içeren 35 C° sıcaklığındaki suyunun deri hastalıkları, romatizma, kadın hastalıkları, nevralji, polinevrit, nevrit, polio sekelleri gibi rahatsızlıklara iyi geldiği belirtilmiştir. Billoris Kaplıcasına Mayıs-Ağustos döneminde günde yaklaşık 1500 kişi gelmekte ve kaplıcadan günübirlik yararlanmaktadır.http://www.siirt.gov.tr/images/k005.jpg
DAĞ ve AV TURİZMİ
Ekim-Şubat dönemini kapsayan av mevsiminde; bıldırcın, tahtalı, güvercin,yabani ördek,tavşan,tilki,samur ve porsuk avlanabilir.. Bunun dışında mevcut akarsularda balık avlamak her zaman mümkündür. Eskiden sürek avı şeklinde yapılan yabani hayvan avı bu hayvanların nesli tükendiğinden, günümüzde yapılmamaktadır. Dağ keçileri ise av yasağı kapsamına alınarak nesillerinin korunmasına çalışılmaktadır.
İNANÇ TURİZMİ (http://www.siirt.gov.tr/iturizmi.htm)http://www.siirt.gov.tr/cami.jpg
İbrahim Hakkı Hz.lerinin türbesi. Hz.Ömer zamanında İslamiyeti benimseyen Siirt Yöresinde dini ağırlıklı eserler ağırlık kazanmaktadır. Bu da Siirt'teki turizm olgusu içinde inanç turizmini belirgin şekilde ön plana çıkarmaktadır. Hz.Muhammed'in (SAV.) övgüsüne mazhar olan tabiin büyüklerinden Hz.Veysel KARANİ'nin kabirleri ve cennetle müjdelenen an sahabeden biri olan Abdurrah- man Bin Avf Hz.lerinin makamı da bu yörede bulunmaktadır. Ayrıca Dünyaca ünlü Marifetname'nin müellifi olan İbrahim Hakkı Hz.leri ve Hocası İsmail Fakirullah Hz.leri de Aydınlar İlçesinde medfun bulunmaktadırlar. Bunların dışında Siirt Yöresinde on binlerce evliyanın yattığı rivayet edilmektedir. İnanç turizmindeki hareketlilik, İl merkezi ile Hz.Veysel KARANİ'nin türbesinin bulunduğu Baykan İlçesinde ve Hz.İsmail FAKİRULLAH ile dini ilimlerin yanı sıra matematikten astronomiye tüm pozitif bilimlerin de işlendiği 58 esere sahip İbrahim Hakkı Hz.lerinin türbesinin bulunduğu Aydınlar (Tillo) ilçesinde yoğunlaş maktadır. Bu eşsiz mekanlar, her yıl binlerce turist tarafından ziyaret edilmektedir
YÖRESEL EL SANATLARI:
http://www.siirt.gov.tr/kilimdokuyan3.JPG Siirt Battaniyesi: Siirt'e gelen herkese battaniye ısmarlamak, Siirt'ten ayrılan herkese battaniye hediye etmek bir gelenek haline gelmiştir. Battaniyecilik oldukça eski bir el sanatıdır. Battaniyeler tek ve çift kişilik olarak üretilmektedir. Her tezgahta tek kişilik battaniyeden günde sadece bir adet dokunabilmektedir. Aynı dokuma sistemi ile heybe, seccade, atkı ve manto, kaban, yelek gibi ürünler de elde edilebilmektedir.
http://www.siirt.gov.tr/battaniye1.jpg
Tamamen Siirt'e özgü olan Siirt Battaniyesi-Seccade
http://www.siirt.gov.tr/Kilim.JPGYıllarca solmayan renkleriyle orjinal kökboya Kilimhttp://www.siirt.gov.tr/Dokumak.jpg
Bölgeye has bir el sanatı olan Kilim Siirt'e de üretilmektedir. Üretimler, Halk Eğitim Kursları, kooperatifler, Sosyal Yardımlaşma Vakıfları, aile tezgahları vb. ile gerçekleşmektedir. Örgüsü ve çözgüsü tamamen yündür. Çeşitli boylarda üretimi yapılabilmekte olan Siirt Kilimleri kök boya ile boyanması nedeniyle yıllarca güzelliklerini muhafaza etmektedir.
En yaygın el sanatlarından biri olan bakırcılık, alüminyum ve plastik kap yaygınlaşınca önemini yitirmiştir. Bu sanatla uğraşanların merkezi Bakırcılar Çarşısıydı. Bakırdan güğüm, tencere, kazan ve tas gibi gereçler burada yapılırdı. Güğümlerin başlıca özellikleri boyunlarının şeritli, alt bölümlerinin zil biçiminde ve çoğunlukla kapaksız olmalarıdır. Kazanların tabanı yarım küre, dikey boyutlarıysa konik biçimdedir. Bunlar kulpsuz olduklarından, ağız çevresine yerleştirilmiş aşağı doğru kıvrık olan çeperden tutularak taşınabilir. Yine bakırcılığın önemli örneklerinden olan hamam taslarının özgün motifleri vardır. Ağız çevresi testere işi motiflidir. Ortadaki kabartı yarım aylarla çevrilidir. Yan yüzlerse birbirine koşut dikey ya da çapraz çizgilerle süslüdür.
http://www.siirt.gov.tr/bakirci1.JPG
İLÇELERİ:
AYDINLAR İLÇESİ http://www.siirt.gov.tr/aydinlarilcesi.JPG
AYDINLAR(Tillo): Tillo'nun manası Süryanicede "Yüksek Ruhlar" dır. 1514'te Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran seferinde Osmanlı egemenliğine girmiştir. Tillo Nahiyesi, ilçe olduktan sonra Aydınlar adını almıştır. İlçenin kültür yönüyle zengin bir tarihi vardır. İlçe türbe ve ziyaret yerlerinin çok oluşu nedeniyle yöre halkının ve diğer bölgelerden gelen ziyaretçilerin akınına uğramaktadır. Yörede Yaşamış ve İlçe'de türbesi bulunan bazı alim ve evliyalar : İsmail Fakirullah Hz.,İbrahim Hakkı Hz., Şeyh Hamza El Kebir Hz., Şeyh Mücahit Hz., Gavsul Memduh Hz., Zemzemul Hassa Hz.(Kadın Evliya). İlçe, tarihi seyri içinde özellikle Osmanlı Döneminde önemli kültür ve eğitim merkezi olma vasfını korumuştur. Medreselerinde dini ilimlerin, zamanın ilerisinde bir seviyede verilen fen ilimleri (astronomi, matematik,fizik,kimya,biyoloji ve tıp) ile beraber günümüzün bilim adamlarını ve görenleri hayret içinde bırakacak nitelikte verildiği bir ilim merkezi olmuştur.
İlçe merkezi, Bitlis İl'inden çıkıp gelen çayın açtığı vadi içinde kurulmuştur. İlçenin dört bir tarafı yemyeşil ormanlarla kaplıdır. İlçe merkezinde Karşıyaka Mahallesinde bulunan çam ormanlığı, ilçeye ayrı bir güzellik katmaktadır. Bu özelliğinden dolayı ilçeye "Yeşil Baykan" denilmektedir.Gerek içinden geçen Baykan Çayı, gerekse her tarafı kaplayan ormanlar ve serin kaynak suları nedeniyle bahar ve yaz aylarında il ve ilçelerden halk bu ormanlık alanlara piknik amacıyla akın etmektedir. Bu durum, ilçeye yaz ve bahar aylarında ayrı bir canlılık katmaktadır.
BAYKAN İLÇESİ http://www.siirt.gov.tr/baykan.JPG
ERUH İLÇESİ
http://www.siirt.gov.tr/eruh.JPG
Eruh'un kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, M.Ö.1000 Yıllarından itibaren Urartu, daha sonra Med, Pers, Selçuk ve Osmanlı İmparatorluklar hakimiyetinde kalmıştır. Siirt İl'inin en eski ilçelerinden biri olduğu; Hicri 1288, Milade 1872 tarihli Diyarbekir Salnamesi'nde (Yıllıkta) Siirt Sancağına bağlı sayılmasından belli olmaktadır.Kent ve kırsal kesimde yaşayan halk dini inançlarına bağlıdır. Düğünler dışında eğlence hayatı yok gibidir. Aileler kalabalıktır. Pederşahi aile yapısı içinde çocuklar evlenseler bile, ailenin ve onun sosyal, kültürel ve ekonomik çevresinin içinde kalırlar. Evler, mahalli malzemeden, genellikle toprak damlı olarak yapılmıştır. İlçe merkezinde kısmen betonarme binalar yapılmaya başlanmıştır. İlçenin tüm köylerinde elektrik ve telefon bulunmaktadır.
Şerefhan Beyliği toprakları içerisinde bulunan Kurtalan İlçesi 1500 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ulaşım probleminin olmaması, demiryolunun ilçeye kadar uzanması, Kurtalan'ın Siirt'in en büyük ve en gelişmiş ilçesi olması için uygun zemin hazırlamıştır. Halen Siirt'in en büyük sanayi tesisi olan çimento fabrikası Kurtalan'da kuruludur. İlçe çapındaki küçük sanayi ihtiyaca kısmen cevap verebilmektedir. İlçe mülki sınırları içerisinde yolu olmayan ve ulaşılamayan yerleşim birimi yoktur. İlçede sosyal yaşam, iş mevsiminin bittiği sonbahar mevsiminde düğünlerin de başlamasıyla canlılık kazanmaktadır. Eğlence ve spor faaliyetlerine halkın katılımı her geçen gün artmaktadır.
KURTALAN İLÇESİ http://www.siirt.gov.tr/kurtalan.JPG
PERVARİ İLÇESİ
http://www.siirt.gov.tr/pervari.JPG
M.Ö.550'lerde Persler, daha sonra da Makedonyalılar tarafından işgal edilen yöre. M.Ö.306 yılında Selokid Krallığı sınırları içinde kaldı. M.Ö. 129 Yılında Partların eline geçen Pervari, M.S.77 Yılında Roma İmparatorluğuna katıldı. 1243 Yılında Moğollar tarafından işgal edildiyse de 1514'te Osmanlı topraklarına katıldı. İlçede sosyal yaşam canlılık göstermemektedir. Bunda daha çok ilçede sosyal etkinlik sağlayacak mekanların olmayışı etkili olmaktadır. Pervari'de ekonomik yaşam geçmişten beri ziraat ve hayvancılığa dayalıdır. Pervari'de arıcılık yaygındır.Bal üretimi yerli karakovan peteklerde yapılmaktadır. Kış şartlarının uzun ve ağır olması nedeniyle arıları iklimin daha uygun olduğu illere taşımak kışın sorun olduğundan, fenni kovan ve peteklere fazla rağbet edilmemektedir. Pervari Balı Türkiye genelinde ünlü, aranan bir baldır. Bıttım ağacının genel merkezlerinden biri olan Pervari'de çok sayıda bıtım (yabani fıstık) ağacı da bulunmaktadır..77 Yılında Roma etkinliğine giren Şirvan, 395'ten sonra Bizans, 572 Yılında Sasani Devletinin hakimiyeti altında kalmıştır. 700'lerde Arapların eline geçen Şirvan, 1100 yılında Artuklu, 1243'te Moğol egemenliğine girdikten sonra 1514 Yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. İlçe halkının geçiminde hakim unsur hayvancılıktır. Bunun yanında ceviz, fıstık, nar ve çeltik zirai üretimin başta gelen ürünleridir. Özellikle Zivzik Narı, lezzetiyle ün yapmıştır. Ekonomik hayat 1965 yılından beri devamlı bir gelişme içerisindedir. İl merkezinde bulunan tuz ocakları da ilçe için önemli bir gelir kaynağını oluşturmaktadır. Maden Köy'ünde bulunan bakır madenleri işletilmeye hazır beklemektedir. Madenin görünür rezervi 27 milyon tondur. Son yıllarda ilçenin geçim kaynakları arasına seracılık ve alabalık yetiştiriciliği de eklenmiştir.ŞİRVAN İLÇESİ
http://www.siirt.gov.tr/sirvan.JPG
0 yorum: